Oğul genellikle dala konar. Önceden arılıkta boş bir kovan olması önerilir. Oğulu gördüğünde kovanı hazırla. Ballı-polenli çerçeve, kabartılmış boş bir dalak, sadece kapalı yavrulu çerçeve sırasıyla kovana yerleştir. Bu çerçevelerin her biri farklı bir koloniden alınır. Oğullarda bazen ana da olmayabilir. Kanadı kesik vs durumlarda ana oğulla çıkmamış olabilir. Oğulda birden fazla ana da olabilir. Kovana alınan oğulda bu kontroller yapılır. Ana durumuna dikkat edilir.
Pratik bir bilgi: Kovandan ana arı alırken zorlanıyorsanız bir kulak temizleme çöpünün pamuklu kısmına bal sürüp ananın kanatlarına tutturup anayı alabilirsiniz.
Oğul için kovanı hazırlarken ballı-polenli çerçeve ilk sıradadır. Sonra kapalı yavrulu çerçeve. Sonra oğul. Sonra da boş dalak. Boş dalak dış taraftadır. Kovana alındıktan sonra oğul beslemeye alınır. Günübirlik bir besleme. Günaşırı ve az miktarda bir besleme. Oğuldaki arı miktarı çok az ise oğul başka bir koloni ile de birleştirilebilir.
İlk ilk konakladığı kaynakta yarım saat bekler. Saat 10:00 ile 15:00 arasında çıkar oğul. Bu aralığın dışında pek çıkmaz. Daha yoğunlukla ise öğlen saatlerinde yani 11:00 ile 13:00 saatleri arasında çıkar.
Oğul önleme yöntemleri
1. Bazı ırkların oğul eğilimleri fazla bazılarının ki ise azdır. Oğul vermeye eğilimi az olan ırklar tercih edilir.
2. Genç ana arı kullanmak (sezonluk ana kullanmak). Yumurtlama kabiliyeti işçi arılar için memnuniyet verici.
3. Kovan iç hacmini genişletmek. Ballık atmak. Yumurtlama, polen ve bal için yeterince alan açmak. Kısıtlı hacimde sıcaklık fazla olur. Havasız bir ortam oluşur.
4. Koloninin yerini değiştirmek. Tarlacılar kovana giremeyeceğinden nüfus azalır.
5. Gölgelik sağlamak. Kovandaki sıcaklığı düşürmek için. Neticede daha rahat bir çalışma ortamı.
6. İyi bir havalandırma sağlamak. Kovan kapaklarında havalandırma deliği olabilir. Göçer arıcı ise havalandırma deliği taşıma yerlerinde olabilir.
7. Ana arı yüksüklerini bozmak. Üç defa bozduğunuz halde tekrar yapıyorlarsa inatlaşmaya gerek yok.
8. Koloninin anasını almak. Üç günden fazla değil. Kovanın dışında değil. Kuluçka sahasının yakınında ana arı kafesi içerisinde. Sonuçta yavrulamasını engellemiş oluyoruz, nüfus artışı duruyor. Ve üç gün için yaklaşık 5000 arı (yumurta).
9. Güçlü kolonilerle çalışmak. Zayıflar oğula daha meyillidir. Güçlü olanlar pal ve polene daha meyillidir.
Pratik bilgi: Balmumu hızlı üretiliyorsa, balmumu üretebilen arı miktarı fazla demektir. Arı sütü fazla üretiliyorsa işçi arılar 21 gün yerine 18-19 günde çıkabilir.
Yapay oğul alma yöntemleri (Bölme yöntemleri)
Teknik arıcılıkta arıların doğal olarak oğul vermesi istenmez. Doğal oğul zamansız olarak kolonilerin zayıf düşmesine sebep olur. Koloni sayısının gelişigüzel artmasına ve bal veriminin düşmesine sebep olur. Koloni sayısını artırmak istediğinizde bunu kontrollü yapmak yani yapay oğul almak gerek. Birkaç kovandan alınan ballı, arılı, yavrulu, polenli peteklerin bir kovanda birleştirilip uygun bir yöntemle ana kazandırmak suretiyle oluşturulmasına yapay oğul denir. Mayıs-Haziran-Temmuz aylarında yapılabilir. Nektar ve polen açısından.
Yapay oğul ile koloni sayısında artma, yağmacılık ve doğal oğul eğiliminde azalma olur. Yapay oğul için hastalıklara dayanıklı, çalışkan, bal verimi yüksek, hırçın olmayan koloniler seçilmeli. Bu şekilde arılıkta istenmeyen Fenotip uzaklaştırılmış olur. Yapay oğul iki yöntemle yapılır;
1. Bölerek
2. Toplayarak
1. Bölme yöntemi
Bölünecek koloni en az 8 çerçeve olmalı. Bölünecek kovan 30-40 cm kaydırılıp yanına yeni kovan konur. Tarlacıları toplayabilmek adına. Yavrulu, ballı, polenli çerçevelerin tümü iki kovan arasında eşit miktarda paylaştırılır. Az arısı olana tarlacı arıların daha fazla girmesini sağlamak için diğer kovan daha da uzaklaştırılabilir.
Akşamleyin yeni kovanın uçuş deliğini kapatarak arılığın başka bir köşesine koyarız. 24 saati geçmeyecek şekilde uçuş deliği kapalı olduğu halde bekletilir orada. Eski kovanlarına dönmemeleri için yapıyoruz bunu.
2. Toplama oğul (Devşirme yöntemi)
Güçleri aynı 5-6 tane kovan olduğunu varsayalım. Yavrulu çerçevelerini aldığımız kovanların nüfusu azalacağından doğal oğul eğilimleri de düşer.
Yeni kovanın uçuş deliğini kapatırız. Bir kovandan kapalı gözlü yavrulu bir çerçeve, diğer bir kovandan ballı-polenli bir çerçeve, diğer bir kovandan günlük yumurtalı bir çerçeve alırız. Bunları normal çerçeve düzeninde yeni kovana yerleştiririz. Diğer bir kovandan ise genç işçi arılı bir çerçeve alıp yeni kovana yalnızca sirkeleriz, çerçeveyi takmayız. Yanına bir de kabartılmış dalak takarız. Yeni oluşturduğumuz kovan arılıktaki güçlü bir kovanın yerine konur ki tarlacılar yeni kovana girsin. Tabi uçuş deliğini de açarız. Tarlacı arıları bir kaç saat alıyoruz sonra güçlü kovanı kendi yerine alabiliriz. Sonra da uygun bir yöntemle yeni kovanımıza ana kazandırırız. Bu yöntemde anayı kendilerinin kazandırmasını istemiyoruz. Zira yalancıya kaçabilir.
Arılar farklı kovanlardan olduğu için sprey kullanmak da tercih edilebilir.
Toplama yönteminde her koloniden farklı bir ürün alınır. Bu yöntemde çerçeveler alınırken arılar alınmaz, her çerçeve kendi kovanına silkelenir.
24-48 saat sonra uygun bir yöntemle ana verilir. Bu zaman içinde kolonide anasızlık hissi oluşur.
Toplama yöntemi ile oluşturduğumuz yeni kovanda en fazla 3-4 çerçeve olur.
Her iki yöntem de koloniyi oğuldan vazgeçirir. İki yöntem arasında bir kıyaslama yapılacak olursa bölme yöntemi daha sağlıklıdır. Diğer yöntemde farklı kolonilerden alındığı için hastalık riski artar. (Hastalıklı koloni varsa)
Arılara ballık (kat) verilmesi
Koloniyi genişletme sonucunda 8-9 çerçeveye erişen koloni için artık ballık atma zamanı gelmiş demektir. Ballığa açık gözlü yavrulu değil kapalı gözlü yavrulu çerçeve verilir. Yukarı doğru çekmek işlemi ülkemizde genellikle bir kapalı yavrulu çerçeve ile yapılmasına rağmen iki kapalı yavrulu çerçeve ile de yapılabilir. Kuluçkalıktan aldığımız kapalı gözlü yavrulu çerçevelerin yerine ham dalak koyuyoruz.
Kapalı gözlü yavruların kuluçkalıkta bulundukları yer sağdan ve soldan ikinci sırada.
Kuluçkalıktan aldığımız kapalı gözlü yavrulu çerçeveleri ballıkta böyle koyuyoruz. Soluna ve sağına da birer ham dalak. Kuluçkalığı nasıl genişlettiksek (sola veya sağa doğru) ballığı da aynı şekilde genişletiriz.
Arıcılığı ticari olarak yapıyorsak ana arı ızgarası takmalıyız aksi halde takmayabiliriz de. Kapalı gözlü yavrulu çerçeveleri ballığa taşırken üzerinde ana olmadığını kontrol et. Şurupluk her zaman en üstteki ballıkta bulunur ve o her zaman 9 çerçevedir (şurupluktan dolayı).
İkinci ballık atılırken birincinin altına kuluçkalığın üzerine atılır. Yani yeni atılan tüm ballıklar kuluçkalığın üzerinde olur. Amaç balmumu üreten arılara mesafenin yakın olmasıdır. Ayrıca balmumunun olgunlaştırılması da. Bunlar genç işçi arılar tarafından yapılır.
İlkbahar başlangıcından itibaren sürdürülen çalışmalar ve yapılan hazırlıklar sonucunda kolonilerde etkin bir kuluçka aktivitesi sağlanır. Kuluçka faaliyetinin artması sonucunda arılar kuluçkalığa sığmaz olur. Bu durumda koloniye ilave kat vererek kovan iç hacmini genişletmek ve yeni çalışma sahası sağlamak gerekir. Kuluçkalık üzerine konulan bu katlara ballık denir.
Arıcının başarısına ve mevsim şartlarına bağlı olarak kat verme işlemi sağlanır. Koloniye ballık verme işlemi genellikle nektar akımından önceye rastlar. Çünkü yöredeki nektar kaynakları ve bu kaynakların nektar toplamaya uygun hale gelişi kovan dışı faaliyetlerin yoğunlaşmasına neden olur. Bu dönemde arılar bal ve poleni depo etmek için yeni peteklere ihtiyaç duyarlar. Bu da ilave ballık vermek ile olur. Petek bal veya seksiyon bal (düzgün görünüme sahip petek) kuluçkalıkla ballık arasına ana arı ızgarası konur. Böylece ananın ballığı kuluçkalık olarak kullanması önlenir.
Izgara bazen propolis ile kaplanabilir. Dikkat etmek gerek zira oğula sebebiyet veren durumlar ortaya çıkabilir.
Ballık verileceği zaman çerçeveleri tamamen doldurup vermektense bir kaç çerçeve vermek ve gerektikçe yeni çerçeveler ilave etmek tercih edilmelidir. Kuluçkalıkta genişletmeyi hangi yöne doğru yaptıysak ballıkta da o yöne doğru yapmalıyız.
Kararmış dalakları yavrular çıktıktan sonra değiştirebilirsin.
Yeni dalaklar kabartılanın arasına konur. Ve böylece devam eder.
İyi bir nektar döneminde arılara verilen ballıklar birkaç gün içerisinde doldurulur.
Birden fazla ballık verileceği zaman belirli bir sıra takip edilmeli. En son verilen ballık kuluçkalığın üzerine konur. Böylece kovana dönen tarlacıların ballığa ulaşmaları daha rahat olur.
-----------------o------------------
Haftaya işlenecek konular;
Cumartesi günü Yalancı ana ve Ana üretme şekilleri
Pazar günü ise uygulama
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder