Tadı Hafızama Kazınmış Armut: Ovaça Armudu

Memlekete (köye) eskiden daha sık giderdim. Eskiden! Dedemler zamanından, köyün daha kalabalık olduğu zamanlardan ağzımda kalmış bir lezzet; ovaça armudu! Bizim oaralarda ovaca armudu derler.

Ovaca armudu; Anadolu'nun belki de simgesi ahlat ağacına aşılanmış bir armut çeşidi. Beypazarı ve yöresine özgü bu armut çeşidi ile alakalı internette pek fazla kaynak göremedim. Ancak Beypazarı hakkında yazıları bulunan İzmir'li bir öğretmen bu armudu yazısında şöyle tarif etmiş: "Ovaça, ceviz ile, mandalin arasında büyüklükte, armuta göre daha küresel formasyonda,toplandıktan sonrada olgunlaşarak, sulu,ağızda,elma,erik ve armut karışımı bir tat bırakır."

Unutulmaya yüz tutmuş bu tadın gelecek kuşaklara da aktarılması açısından önemli bir iş yapıldı; 300 fidandan oluşan bir bahçe! Dayımın böyle bir bahçe kurmasından dolayı gurur duydum. Üç fidanı da benim dikmem için bırakmış.

Fidanlar dikilmeden hemen önce kök budaması yapıldı. Aşı yerine kadar toprağa gömüldükten sonra cansuyu verildi.

Fidanlar dikildikten sonra budama yapıldı.

Arka planda yılların ovaca armudu, ön planda ise fidani.

Köyde eskisi kadar koyun kalmadı. Genelde yapılan iş büyükbaş hayvancılık. Yukarıdaki resmin sağ üst köşesinde kaymak ve tereyağı yapımı görülüyor.

Çiğdemler...

Sobada Talaş Nasıl Yakılır?

Sobalı evlerde oturanlar genellikle kömür ve odunu yakıt olarak kullanırlar. Biz de yakıt olarak kömür kullanıyoruz. Öncelikle kovaya kömürler doldurulur üzerine de tutuşturacak kadar ince odun parçaları koyup çıra veya başka bir tutuşturucu malzeme kullanılarak soba yakılır.

Ancak talaş yakmanın usulu daha farklı. Kovaya talaşı doldurmadan önce kovanın ortasına rulo şeklinde ortası boş bir malzeme konur. Bu malzemenin ortası boş kalacak şekilde etrafına talaş dökülür ve sıkıca preslenir. Kova sobaya konduktan sonra bu rulo çıkarılır ve iyice sıkıştırılmış olan talaş ruloyu çıkardığımız yere dökülmez; adeta bir kalıp şeklinde kalır. Ruloyu çıkardığımız bu boşluğa talaşı tutuşturacak gazete ve mukavva parçaları atılarak talaş tutuşturulur. Sobanın hava alan kısımları bir miktar kısılarak (kesinlikle tamamen kapatmadan) belirli bir ayarda yanması sağlanır. Kömür kadar uzun soluklu olmasa da bu da gayet başarılı. Özellikle ince talaşın yanması 4 saat civarında sürüyor. Kalın talaş ise çok daha kısa sürede yanıp bitebilir.

Talaş; odun ve kömüre göre maliyeti daha düşük olduğundan kullanımının tercih edilebileceği yerler olabilir.

Kömür yakımı konusunda da ben şu yolu izliyorum. Kömürü 25 kg'luk çuvallardan her biri soba kovasına sığacak kadar poşetlere aktarıyorum. Ve bu şekilde stokluyorum. 5 kovam var. Hafta sonları bu kovalara kömür poşetlerini koyuyorum. Sonra hafta içi her gün bir kovanın üzerine tutuşturmalık biraz odun parçası ekleyip kullanıyorum. İşi biten küllü kovaları da ertesi gün balkona çıkarıp, diğer kömür dolu olan kovayı alıyorum. Kül dolu kovaları da hafta sonları boşalan kömür çuvallarına dolduruyorum. Gayet pratik. Eğer daha farklı bir öneriniz veya eklemek istedikleriniz varsa yorum bölümünü kullanabilirsiniz.

Ayrıca aşağıdaki video da ilginizi çekebilir

---

---